İş müsahibələrində ən çox verilən suallar və cavabları!

İş müsahibə sualları və cavabları 2025

Karyeranın ən həyəcanlı və unudulmaz dövrləri iş müsahibələrinə hazırlaşmaq mərhələsidir. Bazarda mövcud olan A-Z-yə istənilən şirkətə müxtəlif vakansiyalar üzrə müraciət etmək su içmək qədər asandır. Yəqin sizin də e-mail qutunuzda da yüzlərlə müraciət mesajları var. Fərqi yoxdur bir il əvvəl, ya uzun illər əvvəl, ya da lap bir gün əvvəl müraciət etmisiniz. Bəs bu şirkətlərin dəvət etdikləri iş müsahibələri necə? Onlarda iştirak da bu qədər asandırmı? Bəziləri üçün iş müsahibələri adi qarşılana, bəziləri üçün stresli görünə, bəziləri üçün isə ümumiyyətlə tanış olmayan mənzərə ola bilər. İstənilən halda həyatınızda bir dəfə də olsa xəyalını qurduğunuz şirkətə, vakansiyaya müraciət edirsiniz və ya etmisiniz, yaxud gələcəkdə edəcəksiniz. Bax, həmin müsahibə həyatı, düşüncələri, dünyaya baxışı bir anda dəyişə biləcək gücdədir. Təksə sizin həyat və karyeranızda bu baş vermir. Həmçinin müvafiq şirkətin, təşkilatın gələcək taleyi üçün də eyni ssenari keçərlidir. Uzun sözün qısası gəlin iş müsahibələri haqqında daha ətraflı tanış olaq.

İş müsahibəsi nədir və hansı mərhələlərdən ibarətdir?

İş müsahibəsi işəgötürənin (və ya onun nümayəndəsinin) vakant vəzifəyə müraciət edən namizədləri qiymətləndirmək üçün keçirdiyi rəsmi görüşdür. Bu prosesin əsas məqsədi, namizədin CV-sində və ya müraciət formasında qeyd etdiyi məlumatları təsdiqləmək, onun peşəkar bacarıqlarını, şəxsi keyfiyyətlərini və motivasiyasını daha dərindən anlamaqdır. Onlayn və oflayn versiyada həyata keçirilə bilər. Son statistikaya əsaəsn, işə götürənlərin 60%-i işə işəqəbulu asanlaşdırmaq üçün video müsahibələrdən istifadə edir. (Forbes)

İş müsahibələri adətən bir neçə mərhələdən ibarət olur:

1. Telefon müsahibəsi: Adətən İnsan Resursları (HR) mütəxəssisi tərəfindən aparılan qısa telefon danışığıdır. Məqsəd namizədin vakansiya üçün minimum tələblərə cavab verib-vermədiyini yoxlamaq, maaş gözləntisini və s. kimi məlumatları dəqiqləşdirməkdir.
2. HR Müsahibəsi: Bu mərhələdə HR mütəxəssisi namizədin şəxsi keyfiyyətlərini, ünsiyyət bacarıqlarını, komandada işləmə qabiliyyətini və şirkət mədəniyyətinə uyğunluğunu dəyərləndirir. Burada daha çox davranış yönümlü suallar verilir.
3. Texniki və ya peşəkar müsahibə: Birbaşa rəhbər və ya şöbə müdiri tərəfindən aparılır. Bu mərhələdə namizədin texniki bilikləri, peşəkar təcrübəsi və konkret vəzifə öhdəliklərini yerinə yetirmə bacarığı yoxlanılır. Praktiki tapşırıqlar və ya testlər verilə bilər.
4. Panel müsahibəsi: Bəzi şirkətlərdə bəzi vakansiyalar üçün namizəd dəyərləndirilərkən onlarla HR müdiri, şöbə müdiri, direktorun iştirakı ilə panel müsahibə keçirilir. Bu, daha hərtərəfli qiymətləndirmə üçün nəzərdə tutulub.
5. Yekun müsahibə: Adətən şirkətin yüksək vəzifəli rəhbəri (CEO, Baş Dbirektor və s.) ilə keçirilən son görüşdür. Burada əsas məqsəd namizədin şirkətin ümumi vizyonuna uyğunluğuna əmin olmaq və son qərarı verməkdir.

İş müsahibəsinə necə hazırlaşmaq lazımdır?

Uğurlu müsahibənin təməli düzgün hazırlıqdan keçir. Hazırlıq prosesini isə aşağıdakı addımlara bölmək olar:

• Şirkəti araşdırın: Müraciət etdiyiniz şirkətin fəaliyyət sahəsini, missiyasını, vizyonunu, dəyərlərini, son layihələrini və bazardakı mövqeyini dərindən öyrənin. Şirkətin rəsmi veb-saytı, sosial media hesabları və mətbuatda çıxan xəbərlər bu işdə sizə kömək edəcək. Bu, sizin şirkətə olan marağınızı və ciddiliyinizi göstərəcək.
• Vakansiyanı təhlil edin: İş elanını yenidən diqqətlə oxuyun. Tələb olunan bacarıqları, bilikləri və vəzifə öhdəliklərini müəyyənləşdirin. Öz təcrübə və bacarıqlarınızın bu tələblərə necə uyğun gəldiyini düşünün və konkret nümunələr hazırlayın.
• Cavablarınızı məşq edin: Ən çox verilən müsahibə suallarını nəzərdən keçirin və onlara öz təcrübənizə əsaslanan səmimi və strukturlaşdırılmış cavablar hazırlayın. STAR (Situation, Task, Action, Result - Vəziyyət, Tapşırıq, Fəaliyyət, Nəticə) metodundan istifadə etmək cavablarınızı daha təsirli edəcək.
• Sual hazırlayın: Müsahibə həm də sizin şirkəti sorğulamağınız üçün bir şansdır. Vəzifə, komanda, şirkət mədəniyyəti və ya inkişaf perspektivləri haqqında ən azı 3-4 sual hazırlamağınız sizin maraqlı və proaktiv bir namizəd olduğunuzu göstərəcək.
• Geyiminizə diqqət edin: Müsahibəyə gedərkən səliqəli və şirkətin daxili nizam-intizam qaydalarına uyğun geyinməyə çalışın. Adətən rəsmi və ya yarı-rəsmi geyim tərzi (business casual) ən uyğun seçimdir.
• Məkanı və vaxtı dəqiqləşdirin: Müsahibənin keçiriləcəyi ünvana necə gedəcəyinizi əvvəlcədən planlaşdırın və təyin olunan vaxtdan ən azı 10-15 dəqiqə əvvəl məkanda olun. Gecikmək qeyri-peşəkarlıq əlamətidir.

Həmçinin oxu: HR olmaq üçün haradan və necə başlamaq lazımdır?

İş müsahibələrində verilən suallar və cavabları

Aşağıda HR mütəxəssislərinin namizədləri tanımaq və qiymətləndirmək üçün ən çox istifadə etdiyi, tez-tez verdiyi suallar və onlara verilə biləcək optimal cavablar təqdim olunur.

Şəxsi və motivasiya sualları

1.  Özünüz haqqında danışın.

Cavab: Karyeranızın qısa xülasəsini verin: son iş təcrübəniz, əsas bacarıqlarınız və bu vəzifəyə niyə uyğun olduğunuzu 2-3 cümlə ilə bildirin. Həyat hekayənizi danışmaqdan çəkinin.

2.  Bizim şirkət haqqında nə bilirsiniz?

Cavab: Araşdırmanızın nəticələrini bölüşün. Şirkətin son uğurlarından, layihələrindən və ya dəyərlərindən birini qeyd edərək bu amillərin sizi niyə cəlb etdiyini izah edin.

3.  Niyə bu vəzifəyə müraciət etmisiniz?

Cavab: Bacarıq və təcrübələrinizin vəzifə tələbləri ilə necə üst-üstə düşdüyünü göstərin. Vəzifənin sizin karyera hədəflərinizə necə uyğun gəldiyini və şirkətin inkişafına necə töhfə verə biləcəyinizi vurğulayın.

4.  Sizi nə motivasiya edir?

Cavab: Səmimi olun. Yeni bacarıqlar öyrənmək, çətin tapşırıqların öhdəsindən gəlmək, komandanın uğuruna töhfə vermək və ya mənalı iş görmək kimi konkret amilləri sadalayın.

5.  Ən güclü tərəfləriniz hansılardır?

Cavab: Vəzifə ilə birbaşa əlaqəli olan 2-3 güclü tərəfinizi seçin (məsələn, problem həll etmə, analitik düşüncə, liderlik). Hər birini kiçik bir nümunə ilə əsaslandırın.

6.  Zəif xüsusiyyətləriniz hansılardır?

Cavab: "Mənfi xüsusiyyətlərim yoxdur" deməyin. Real, amma işinizə kritik təsir etməyən bir zəiflik seçin (məsələn, həddən artıq detallara fikir vermək, ictimaiyyət qarşısında çıxışdan həyəcanlanmaq) və onu necə inkişaf etdirməyə çalışdığınızı mütləq qeyd edin.

7.  Karyera hədəfləriniz nələrdir? 5 il sonra özünüzü harada görürsünüz?

Cavab: Hədəflərinizin real və bu şirkətdəki potensial inkişafınıza uyğun olduğunu göstərin. "Mən sizin şirkətinizdə öz sahəmdə bir mütəxəssis kimi böyümək və daha çox məsuliyyət götürmək istəyirəm" kimi cavablar uyğundur.

8.  Niyə hazırkı işinizdən ayrılmaq istəyirsiniz?

Cavab: Heç vaxt keçmiş işəgötürəninizi və ya həmkarlarınızı pisləməyin. Diqqəti gələcəyə yönəldin: yeni çağırışlar axtarmaq, daha çox inkişaf imkanları əldə etmək və ya bacarıqlarınızı daha fərqli bir mühitdə tətbiq etmək istəyinizi bildirin.

9.  Əməkhaqqı gözləntiniz nə qədərdir?

Cavab: Əvvəlcədən bazar araşdırması aparın. Konkret bir rəqəm demək əvəzinə, "Apardığım araşdırmalara və təcrübəmə əsasən, bu vəzifə üçün bazar dəyərinin X-Y aralığında olduğunu düşünürəm" kimi bir aralıq bildirmək daha stratejidir.

10. Stres altında necə işləyirsiniz?

Cavab: Sakit və metodik olduğunuzu göstərin. Stresli bir vəziyyətdə işləri prioritetləşdirdiyinizi, plan qurduğunuzu və problemi hissələrə bölərək həll etdiyinizi nümunə ilə izah edin.

Təcrübə və Bacarıq sualları

11. Bu sahədə nə qədər təcrübəniz var?
12. Ən böyük peşəkar uğurunuz nə olub?
13. Uğursuzluğa düçar olduğunuz bir layihə haqqında danışın. Nə öyrəndiniz?
14. Çətin müştəri və ya həmkarlarla necə davranırsınız?
15. Bir komandanın üzvü kimi işləməyə üstünlük verirsiniz, yoxsa tək işləməyə?
16. Liderlik təcrübəniz olubmu? Nümunə verin.
17. Təzyiq altında qərar verməli olduğunuz vəziyyət haqqında danışın.
18. Yeni texnologiyanı və ya proqramı necə öyrənirsiniz?
19. Vaxtınızı və tapşırıqlarınızı necə idarə edirsiniz? Hansı metodlardan istifadə edirsiniz?
20. Detallara nə qədər diqqət yetirirsiniz? Nümunə verin.
21. Hansı kompüter proqramlarını və alətlərini bilirsiniz?
22. Bu vəzifə üçün lazım olan hansı bacarıqlarınızın daha çox inkişafa ehtiyacı var?
23. Keçmiş işinizdəki bir iş gününüzü təsvir edin.
24. Tənqidi necə qəbul edirsiniz?
25. Bir layihəni sıfırdan sona qədər necə idarə edərdiniz?

Vakansiyalar bölməmizə keç!

Davranış və Situasiya sualları

26. Fikrinizlə razılaşmayan bir rəhbərlə necə davranmısınız?
27. Komanda yoldaşınızın işinə kömək etməli olduğunuz təcrübəniz haqqında danışın.
28. Səhv etdiyinizi anladığınız təcrübəniz və onu necə düzəltdiyiniz haqqında danışın.
29. Eyni anda bir neçə vacib tapşırığı idarə etməli olduğunuz təcrübəniz haqqında danışın.
30. Şirkət siyasəti ilə razılaşmadığınız bir vəziyyət olubmu? Necə davrandınız?
31. Yaradıcı bir həll yolu tapmalı olduğunuz bir problem haqqında danışın.
32. Bir hədəfə çatmaq üçün gözləntilərdən daha artığını etməli olduğunuz təcrübəniz haqqında danışın.
33. Məlumat çatışmazlığı olduğu halda qərar verməli olduğunuz vəziyyət haqqında danışın.
34. Komandanızdakı hansı münaqişəni necə həll etmisiniz?
35. İşdə təşəbbüs göstərdiyiniz anı təsvir edin.

Şirkətə və Vəzifəyə aid suallar

36. Niyə məhz sizi işə götürməliyik?
37. Bu vəzifənin ən çətin tərəfinin nə olacağını düşünürsünüz?
38. İlk 30/60/90 gündə nə etməyi planlaşdırırsınız?
39. Bizim şirkətimizə nə kimi töhfələr verə bilərsiniz?
40. Bizim rəqiblərimiz haqqında nə düşünürsünüz?
41. Şirkətimizin mədəniyyəti haqqında nə düşünürsünüz?
42. Sizin üçün ideal iş mühiti necədir?
43. Sizin üçün ideal rəhbər necə olmalıdır?
44. Bu vəzifədə uğurlu olmaq üçün hansı keyfiyyətlərin vacib olduğunu düşünürsünüz?
45. Bu sahənin gələcəyi haqqında nə düşünürsünüz?

Yekun suallar

46. Bizə hər hansı bir sualınız var? (Cavabınız "Xeyr" olmamalıdır!)
47. Başqa şirkətlərlə də müsahibə prosesiniz varmı?
48. Nə vaxt işə başlaya bilərsiniz?
49. Səyahət etməyə və ya əlavə iş saatlarında işləməyə münasibətiniz necədir?
50. Sizin haqqınızda bilməli olduğumuz başqa bir şey varmı?

Dövlət qurumlarında müsahibə sualları

Dövlət qulluğuna qəbul üzrə müsahibələr özəl sektordan müəyyən dərəcədə fərqlənir. Burada namizədin qanunvericilik üzrə bilikləri, dövlətçilik düşüncəsi, etik davranış normaları və vətəndaşlara xidmət bacarığı ön plana çıxır.

Aşağıda əksər dövlət qurumlarında soruşula biləcək 10 tipik sual və cavab strategiyası verilmişdir

1. Niyə dövlət qulluğunda işləmək istəyirsiniz?

Cavab: Vətənə və cəmiyyətə xidmət etmək istəyinizi vurğulayın. "Mən bilik və bacarıqlarımla dövlətimin inkişafına, vətəndaşların rifahının yaxşılaşdırılmasına töhfə vermək arzusundayam. Dövlət qulluğu bu məqsədlərə çatmaq üçün ən şərəfli yoldur" kimi cavablar müsbət qarşılanır.

2. Dövlət qulluqçusunun əsas etik davranış qaydaları hansılardır?

Cavab: "Dövlət qulluqçularının etik davranış qaydaları haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa istinad edərək qanunun aliliyi, vicdanlılıq, peşəkarlıq, loyallıq, mədəni davranış, qərəzsizlik kimi prinsipləri sadalayın.

3. Korrupsiya ilə mübarizə haqqında nə düşünürsünüz?

Cavab: Korrupsiyanın dövlətin və cəmiyyətin inkişafına ciddi zərbə vurduğunu qeyd edin. Onunla mübarizədə şəffaflığın, hesabatlılığın və qanunun aliliyinin vacibliyini vurğulayın. Şəxsən belə hallarla üzləşəcəyiniz təqdirdə qanun çərçivəsində hərəkət edəcəyinizi bildirin.

4. Müraciət etdiyiniz qurumun (məsələn, nazirliyin) fəaliyyət istiqamətləri haqqında nə bilirsiniz?

Cavab: Hazırlıqlı olduğunuzu göstərin. Qurumun Əsasnaməsinə istinad edərək onun əsas funksiyalarını, həyata keçirdiyi son islahatları və ya mühüm layihələri sadalayın.

5. Vətəndaş müraciətlərinə baxılma qaydaları haqqında nə bilirsiniz?

Cavab: "Vətəndaşların müraciətləri haqqında" Qanuna istinad edin. Müraciətlərə müəyyən müddət ərzində baxılmasının, vətəndaşlara qarşı diqqətli və nəzakətli davranılmasının vacibliyini qeyd edin.

6. Rəhbərinizin verdiyi tapşırıq qanunazidd olarsa, nə edərsiniz?

Cavab: Bu, sizin prinsipiallığınızı yoxlayan bir sualdır. Cavabınızda ilk növbədə tapşırığın qanunazidd olduğuna dair şübhələrinizi səbəbləri ilə birlikdə nəzakətli şəkildə rəhbərinizə bildirəcəyinizi qeyd edin. Əgər rəhbər təkid edərsə, qanunsuz əmri yerinə yetirməkdən imtina edəcəyinizi və bu barədə daha yüksək orqana məlumat verəcəyinizi bildirməlisiniz.

7. Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına görə dövlətin əsasları nələrdir?

Cavab: Konstitusiyaya dair baza bilikləriniz yoxlanılır. Azərbaycanın demokratik, hüquqi, dünyəvi, unitar respublika olduğunu, hakimiyyət bölgüsü prinsipini (qanunvericilik, icra, məhkəmə) qeyd edə bilərsiniz.

8. Sizcə, ideal dövlət qulluqçusu hansı keyfiyyətlərə malik olmalıdır?

Cavab: Savadlı, məsuliyyətli, nizam-intizamlı, vətənpərvər, vicdanlı, qərəzsiz və daima öz üzərində çalışan bir şəxs olmalıdır. Bu keyfiyyətlərin bəzilərinin sizdə olduğunu nümunələrlə göstərməyə çalışın.

9. Dövlət sirri nədir və onunla necə davranmaq lazımdır?

Cavab: "Dövlət sirri haqqında" Qanuna əsasən, dövlət sirrinin dövlətin təhlükəsizliyi və mənafeyi ilə bağlı qorunan məlumatlar olduğunu bildirin. Dövlət qulluqçusunun bu məlumatların məxfiliyini təmin etməyə borclu olduğunu və yayılmasının qanunla müəyyən edilmiş məsuliyyətə səbəb olduğunu vurğulayın.

10. Dünyada və regionda baş verən əsas ictimai-siyasi proseslər haqqında nə deyə bilərsiniz?

Cavab: Bu sual sizin ümumi dünyagörüşünüzü və analitik düşüncənizi yoxlamaq məqsədi daşıyır. Azərbaycanın xarici siyasət prioritetləri, regiondakı əsas geosiyasi vəziyyət və ölkəmizin mövqeyi haqqında ümumi, balanslı və dövlətin rəsmi mövqeyinə uyğun məlumat verməyiniz gözlənilir.

İş müsahibəsində “Sualınız varmı?” sualına necə cavab verməlisiniz?

Əlbəttə ki, iş müsahibəsinin sonunda "Bizə sualınız var?" məqamı gələndə "Xeyr, sualım yoxdur" demək, laqeydlik və ya hazırlıqsızlıq kimi qiymətləndirilə bilər. Ağıllı və məqsədyönlü suallar vermək isə sizin vəzifəyə və şirkətə olan dərin marağınızı, analitik düşüncə tərzinizi və proaktiv bir şəxsiyyət olduğunuzu nümayiş etdirir.

Namizədin işəgötürənə verə biləcəyi 10 ən optimal sual bunlardır:

1. "Bu vəzifədə uğurlu hesab edilən bir şəxs ilk 30, 60 və 90 gündə hansı konkret nəticələri əldə etməlidir?"

2. "Bu vəzifənin qarşılaşdığı ən böyük çətinliklər və ya problemlər nələrdir?"

3. "Komandanın daxili dinamikası və iş mühiti necədir? Komanda üzvləri adətən birlikdə necə işləyirlər?"

4. "Siz (müsahibəni aparan şəxs) bu şirkətdə işləməyin ən çox hansı tərəfini bəyənirsiniz?"

5. "Bu rolda karyera inkişafı və peşəkar təlim imkanları necədir? Şirkət işçilərinin inkişafına necə sərmayə qoyur?"

6. "Bu vəzifənin uğuru hansı əsas göstəricilərlə (KPIs) ölçülür?"

7. "Bu vəzifə niyə vakantdır? Əvvəlki işçi şirkətdə başqa vəzifəyə keçib, yoxsa şirkətdən ayrılıb?"

8. "Şirkətin yaxın 1-5 il üçün əsas hədəfləri nələrdir və mənim çalışacağım şöbə bu hədəflərə çatmaqda hansı rolu oynayır?"

9. "Mən sizin üçün ideal namizəd olsaydım, hansı bacarıq və keyfiyyətlərə sahib olardım?"

10. “Müsahibə prosesinin növbəti mərhələləri hansılardır və nə zaman sizdən xəbər gözləyə bilərəm?”

Unutmayın, müsahibə iki tərəfli bir prosesdir. Səmimiyyət, özünəinam, hazırlıq və peşəkarlıq sizi digər namizədlərdən fərqləndirən əsas amillər olacaq. Karyeranızda getdiyiniz bütün yollar ürəyinizdən başlasın! Çünki ürəyimizdən keçən hər yolun dəyəri min külçə qızıldan da dəyərlidir. Qızıldan danışmışkən yüksək maaşlı iş elanlarına vakansiyalar bölməmizdən nəzər yetirə bilərsiniz. 

Ən yaxşı, ən uğurlu, ən qazanclı və ən ürəyimizcə olan karyera zirvələrində görüşmək ümidi ilə!